Dönem Ödevim

ÇALIŞANLAR VE ADAYLARIN DİKKATİNE: MEMURLAR İLE KİTLERDEKİ SÖZLEŞMELİ PERSONEL ARASINDAKİ FARK

24.12.2008

Bu yazı hem KPSS adayları hem KİT lere geçmek isteyen kamu çalışanları için önem arz etmektedir. KİT lerdeki personel rejimi normal kamu kurumlarından farklılıklar arz etmektedir.

KİT lerdeki personel 399 sayılı Kanun Hükmündeki Kararnameye tabi olarak istihdam edilmektedir. KİT lerde istihdam edilen en büyük kategori sözleşmeli personeldir. Aşağıda sözleşmeli personel ile memurlar arasındaki farklar belirtilmeye çalışılmıştır.

MALİ OLARAK:

399 sayılı KHK na tabi sözleşmeli personelin ücretleri genel olarak memur olarak çalışanlardan daha yüksektir. Burada bir rakam belirtmek doğru olmamakla beraber örnek olması açısından Bu tarih itibariyle KİT lerde En düşük ücretin 1.350 YTL civarında olduğunu belirtebiliriz. Oysa KİT lerin dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarında memur olarak çalıştırılmakta olanlara yapılan en düşük ücret 1100 YTL civarıdır. Bunların dışında yine KİT lerdeki sözleşmeli personelin aldığı sicillerdeki başarı puanlarının yüksekliği ile bağlantılı olarak almakta oldukları ücretleri % 8 varan oranlarda artabilmektedir. Bunun dışında diğer kamu kurum ve kuruluşlarındaki personelin de yararlanabilmesine karşılık Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından başarının elde edilme durumunda da KİT lerdeki sözleşmeli personelin ücretinin yine oransal olarak bir miktar artması mümkündür.

Bazı KİT lerde ise ücret yukarıda verilmiş olan ortalamanın da üzerindedir. Kendi içlerinde de ücret yapıları standart bir yapıya sahip değildir. Memurlar için bu imkanlar bulunmamakla beraber bazı kurumlarda çeşitli adlar altında ek ödeme kalemleri vardır. Fakat ortalamaya vurulduğu takdirde KİT ile memurlar arasındaki ücret farklarına dair burada yapılmış olan ifadelere vurgu yapılabilir.

SOSYAL İMKAN OLARAK:

KİT ler kendi bütçelerini kendileri hazırlayan ve daha çok üretime dönük olarak faaliyette bulunan icracı kuruluşlardır. Piyasa koşullarında daha yakın olarak faaliyette bulunmaktadır. Bu nedenle diğer kamu kurumlarından daha kolay olarak harcama yapabilmektedirler. Bu durumdan dolayıdır ki genel olarak bütün KİT lerin personelinin sahip olduğu sosyal imkanlar memurlarla kıyaslanmayacak derecede daha iyidir. Kurumların sahip oldukları donanım genel olarak daha iyidir . Lojmanlar görece daha fazladır. KİT lerin kamp, misafirhane gibi imkanları daha yüksektir. Hemen hemen bütün KİT lerde servis imkanı vardır. Oysa memurlar için bu tür imkanlar çoğu kez yoktur.

DİĞER KURUMLARA GEÇEBİLME OLANAĞI AÇISINDAN:

Bu imkan memurlar lehine olan bir durumdur. Memurlar, KİT lerin deki sözleşmeli personel pozisyonlarına yıl içerisindeki atanabilmekle beraber sözleşmeli personel için bu imkan yoktur. KİT lerdeki sözleşmeli personeller ancak başka bir KİT e atanabilir. Oysa memurlar hem diğer kamu kurum ve kuruluşlarındaki boş memur kadrolarına naklen atanabilirler hem KİT teki durumlarına uygun olan boş sözleşmeli personel pozisyonlarına atanabilirler. Bu açıdan kıyaslandığı takdirde memur olarak çalışmakta olanların çok geniş imkanlara sahip oldukları vurgulanabilir.

YÜKSELME DURUMU AÇISINDAN:

Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki belli koşulları sağlayan kişilerin siyasi referansları da arkalarına almaları durumunda yükselmeleri kolaydır. Bunun dışında 1999 yılında yayınlanmış olan, bugünkü adıyla Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik” le müdür ve bu düzeye kadar olan görevlere atanabilmeye ilişkin aranan kriterler genel olarak belirtilmiştir. Her kurumda sahip olduğu görevlere yükselmede arayacağı kriterleri bu Genel Yönetmeliğe uygun olarak çıkarmış oldukları Yönetmelikle düzenlemiştir. Bu görevlere kadarki yükselmelerde idarecinin kendi yapısının yükselme imkanları açısından çok yüksek olduğu ifade edilebilir.

Bütün bunlara rağmen genel olarak memurların daha kolay ve fazla yükseldiğini belirtebiliriz. Bunun en büyük nedeni memurların hem diğer kurumlardaki memurluklara hem KİT lerde mevcut olan boş müdürlüklere, sözleşmeli personel pozisyonlarına atanmalarının hukuken ve fiilen mümkün olmasıdır. Buna karşılık sözleşmeli personel pozisyonlarında görev yapmakta olan kişilerin diğer kurumlardaki memurluklara atanmalarındaki kısıtlılık yükselmelerini de etkilemektedir.

KİT teki sözleşmeli personelin kendi içlerinde mevcut boş pozisyonlara atanarak yükselme imkanı vardır. Ayrıca yine her KİT te 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak da faaliyette bulunan kadrolara da belli kriterlere sahip olarak atanmaları suretiyle yükselme imkanları mevcuttur. KİT lerdeki memurluklar I sayılı Cetvelinde çalışmakta olup en düşük seviyeli unvan müdür yardımcısıdır. Sözleşmeli personelin bu kadrolara atanarak memur statüsüne geçmesi mümkündür.

ADAYLIK SÜRESİ:

Memurlar için adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz. Kurumlar bu süre içinde adayların asaletlerini onaylamak zorundadır. Bu sure içinde adaylık eğitimine tabi tutulur. Bu eğitimlerde başarısız olanın memuriyetle ilişkisi kesilir. Adaylıklarının onaylanmayarak memuriyetle ilişkisinin kesilmesi durumu çok işletilen bir durum olmadığı gibi buna binde bir rastlandığı da söylenebilir. Konuya ilişkin olmak üzere 657 sayılı DMK nun 55’inci maddesinde “ Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz.” Hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan KİT lerdeki sözleşmeli personel pozisyonlarına atananlar için bir adaylık suresinden bahsetmek mümkün değildir. Buna karşılık sözleşmeli personel pozisyonlarına atananlar için bir deneme süresinden bahsedilebilir. Sözleşmeli personelin deneme süresi altı aydır. Sözleşmeli personelin ilk sözleşmesi 6 ay için yapılır. Daha sonraki yıllıktır. Her yıl sözleşme otomatik olarak yenilenir. Unvanının değişmesi durumunda yeni bir sözleşme yapılır. Bunun dışında yapılmaz.

İZİN SÜRESİ:

Memurlar için izin süresi hizmeti 10 yıla kadar 20 daha sonraki yıllar için 30 gündür. Memur en fazla iki yıllık iznini bir arada kullanabilir. Sözleşmeli personelden de hizmeti 10 yıla kadar olanlara 20 gün daha sonraki yıllar için 30 gün olup , söz konusu izinlerin sonraki yıla devredilmesi mümkün değildir. Sözleşmeli personel izin süresini ait olduğu yıl kullanmalıdır

Konuyu düzenleyen 657 sayılı Kanunun 102 inci maddesinde “Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir.” hükmüne 103 üncü maddesinde de “ Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izleyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer.” hükümlerine yer verilmiştir. 399 sayılı KHK nin 21 nci maddesinde, “Sözleşmeli personelden hizmeti 10 yıla kadar olanlara (10 yıl dahil) yılda 20 gün, 10 yıldan fazla olanlara yılda 30 gün ücretli izin verilir. Yıllık izin verilmesine esas hizmetin tespitinde kamu kurum ve kuruluşlarında geçen fiili hizmet süreleri ile askerlik hizmeti gözönüne alınır. Bu şekilde hizmet süresi bir yıldan az olanlar ile kısmi zamanlı istihdam edilenlerden bir yıldan az süreli sözleşme yapılanlara (yıl içinde memur statüsünden sözleşmeli statüye geçirilenler hariç) yıllık izin verilmez.” Hükmüne yer verilmiştir.

GÜVENCE:

Memur olarak çalışmakta olanların mı yoksa sözleşmeli olarak çalışmakta olanların mı güvencelerinin daha yüksek olduğu tartışma götürmektedir. Aslında KİT ler deki sözleşmeli personelin sahip olduğu güvence memurun sahip olduğu iş güvencesi gibidir. Bu nedenle kesinlikle sözleşmeli personel memurdan daha az veya daha çok güvencelidir denemez. Sözleşmeli personelin koşullarını belirleyen mevzuat güvenceyi de sağlama almıştır. Adına sözleşmeli personel denmesi adaylarda bir tedirginlik yaratsa da buralardaki sözleşmeliliğin sahip olduğu güvence adına sözleşmeli personel denen diğer kategorilerden çok daha fazladır. Bu sebeple güvence açısından çok rahat edilmesi en doğru davranıştır.

TAYİN HAKKI AÇISINDAN:

399 sayılı KHK ye bağlı sözleşmeli personelin sahip olduğu güvencelerden yukarıda bahsedilmişti. Güvenceyi besleyen tayin hakkı da aynı memurların durumu gibidir. Kurum için de tayin hakları vardır. Özür(eş,sağlık gibi) durumuna dayalı olarak da tayinlerini talep edebilme hakları vardır. Teşkilatlarının olmadığı kurumlarda da diğer KİT lere geçebilme durumu da yine memurlarda olduğu gibi söz konusudur. Burada da bir çok defa referansla desteklenmesi gerekmektedir.

ASKERLİK DURUMU AÇISINDAN

399 sayılı KHK neye tabi olarak çalışan sözleşmeli personelin diğer sözleşmeli personelden farklı olarak askerlik dönüşü işe başlama problemi yoktur. Aynı memurlarda olduğu gibi 399 sözleşmeli personelde askerlik süresince ücretsiz izinli sayılmakta, askerlik görevinin bitmesinin müteakip çalıştığı kuruma başvurabilmekte ve Kurumun da işe başlatma yükümlülüğü söz konusudur.