CÜMLE + CÜMLE: "SUBORDINATION"

1. TANIM
İngilizce'de ve Türkçe'de cümleler birbirlerine basit bağlaçlarla bağlanabildikleri gibi, çeşitli tamlamalar yapılarak da bağlanabilirler. Bu yapılar İngilizce'de "Clause Sentence", "Super Structure" gibi isimler alır.
Ana fikri taşıyan ve mutlaka tam bir yargı oluşturan cümleye "Baş / Ana Cümle" (=Main Clause), her türden diğer bileşene ise "İkincil / Yan Cümle" (=Secondary/Subordinate Clause) denilmektedir.
- When I met him, he was in the army.
Yan cümle Ana cümle


2. ÇEVİRİ İŞLEMİ
Cümle içindeki görevleri "özne" [1] ya da "nesne" [2] yerine geçmek olduğunda ikincil cümleler basit cümle yapısının özne ya da nesneleri olarak kabul edilebilir ve Türkçe'ye rahatlıkla aktarılabilirler. "Relative Clause" ve "Noun Clause" bu tür yapılardır.
- The sentence(that) you are reading is a clause sentence. [1]
S V O
("Relative Clause")
- They say that it is easy to make a noun clause. [2]
S V O
("Noun Clause)
Comparative Clause" ve "Adverbial Clause" yapılarda ise bir cümlecik + cümle durumu söz konusudur ve çeviri işlemini de buna göre yapmak gerekecektir. Bu durum biri "Noun Clause" [1] diğeri ise "Adverbial Clause" [2] olan iki cümlenin çevirisi ile açıklanırsa:
- Tom claims that the problem is exaggerated. [1]
cümlesinde,
S V O
- Tom claims (that) a child stole his vallet.
şeklinde bir yapı mevcuttur.

İngilizce bir basit cümle ( S + V + O ) Türkçe'ye S + O + V (Ö+ N+ Y) şeklinde aktarılabileceğine göre, önce kendi içinde bir basit cümle yapısı taşıyan "nesne" Türkçe'ye çevrilirse:
.. (that ) a child stole his vallet.
S V O
Ö N Y
.. bir çocuğun cüzdanını çaldığını
Bu nesne tüm cümleye eklendiğinde,
- Tom claims that a child stole his vallet.
S V ( : ) O
Ö N Y
- Tom bir çocuğun cüzdanını çaldığını iddia ediyor
çevirisi ortaya çıkacaktır.
Oysa bir "adverbial clause" olan
- Because he was late, he missed the bus. [2]
cümlesi incelendiğinde ise,
- Because he was late, he missed the bus
Neden belirten Ana cümle
yan cümle
yapısı ortaya çıkmaktadır. Bu durumda da çeviri işlemi,
- Because he was late, he missed the bus.
S V , S V O
Ö Y Ö N Y
- (O) geç kaldığı için (o) otobüsü kaçırdı.
şeklinde olacaktır.

2. DEFINING RELATIVE CLAUSE

2.1. who/which/that
Nesne isimleri için "which" ya da "that" kullanılır.
- Tom didn't like the computer which they recommended.
Tom onların tavsiye ettiği bilgisayarı beğenmedi.
Kişi isimleri için ise "who" ya da "that" kullanılır. Her iki durumda da "that" çoğu zaman resmi nitelik ta??mayan anlatımlarda kullanılmaktadır.
- The man who killed the leader is being questioned.
Lideri öldüren adam sorgulanıyor.
Bağlayan kelimenin (who, which, ..) hemen arkasından bir yüklem gelmesi durumunda bağlayan kelimenin kullanılması zorunludur.
- The car which was parked there was towed away.
Oraya park edilen araba çekilerek götürüldü.
Bağlayan kelimenin (who, which, ..) hemen arkasından bir yüklem gelmemesi durumunda (isim + [who/which/..] + isim) bağlayan kelimenin kullanılması zorunlu değildir.
- The man my sister loves has never talked to me.
İsim + İsim
Kızkardeşimin sevdiği adam benimle hiç konuşmadı.
İngilizce'de kimi yüklemler ve sıfatlar bir "preposition" ile birlikte kullanılırlar (look at, listen to gibi). Bir "Relative Clause" yapıda bu türden bir "preposition" olması durumunda yüklem ya da sıfata ait "preposition" "who/which"in hemen önüne alınabilir.
- He didn't tell me who he shouted at.
> He didn't tell me at whom he shouted.
Bana kime bağırdığını söylemedi.

Bu yapıda "preposition"dan önce kesinlikle "that" kullanılamaz.
"All that ... " yapısında "-En/DIğI herşey" anlamı vardır. Dikkat edilmesi gereken nokta, kimi zaman iki yüklemin birbiri ardına gelmesidir.
- All (that) I own is yours.
S V O
Sahip olduğum herşey senin (dir).
Ö N Y
- I will give you all you want.
S V O O
(Ben) sana istediğin herşeyi vereceğim.
Ö N N Y
"None /All / .. (of) those/the people /.. .. who /whom /.." yapısı "-EnlErIn tümü / hepsi / .." anlamını taşır.
- All those who want a ticket should go to the entrance.
S V O
Bilet isteyenlerin tümünün girişe gitmesi gerekmekte.
Ö N Y
"anything / nothing /.. to + yüklem" yapısı aslında "anything / nothing /.. which someone can / will / .. + yüklem" yapısıdır.
- I can't find anything to say. (= anything I can say.)
(Ben) söyleyecek birşey bulamıyorum.
Relative Clause" yapılarda what kelimesi de - the thing which anlamında - kullanılabilir.
- The gained first position in what is the most important competition of the year.


2.2. "-ing" clause
Bu tür cümleler "who/which" ile yapılan tamlamanın bir tür kısaltması niteliğindedir. Örneğin,
- I like the girl (who is) studying over there.
Şurada çalışan / çalışmakta olan kızdan hoşlanıyorum. / kız hoşuma gidiyor.
Bu yapıda genelde yükleme "continuous" anlam yüklenir. Bu nedenle de, örneğin,
* The boy bringing the milk has been sick in bed for some time,
cümlesi yanlıştır. Buradaki mantıksızlık, oğlanın hem sütü getiriyor olması (The boy [who is ] bringing) hem de bir süredir hasta yatıyor olmasıdır. Bu cümle,
- The boy who brings the milk has been ill for some time,
şeklinde düzeltilebilir.


2.3. Past Participle (=V3) Clause
Bu yapıda ismi izleyen ve "past participle" durumda kullanılan yüklem, edilgen (=Passive) özellik ta??maktadır.
- The purse (which was) lost has not been found yet.
Kaybedilen cüzdan henüz bulunamadı.


2.4. Prepositional Phrases
- .. the man who is waiting over there.
.. the man waiting over there.
...the man over there.
Bu yapı çeviri açısından bir sorun oluşturmaz.


2.5. "Cleft" Cümle
Cümlenin belirli bir parçasını vurgulamak gerektiği zaman, Türkçe'de vurgulanacak bölüm yükleme yaklaştırılmaktadır. İngilizce'de bunun yazı dilinde yolu vurgulanacak bölümün altını çizmek ya da o bölümü yatık harflerle yazmak, ya da bazı yapılar için devrik yapı kullanmak; konuşma dilinde ise sesin yükselmesi ile vurguyu belli etmektir.
"Relative Clause" özelliği taşıyan "cleft" cümle, vurguyu sağlamanın bir diğer yoludur. İki tür "cleft" cümleden söz edilebilir.
a) It is/was/.. who/that..
- My mother threw an egg at the President yesterday.
Annem dün Başkan'a yumurta fırlattı.
- It was my mother who threw an egg at the President yesterday.
Başkan'a dün yumurta fırlatan (kişi) annemdi.
- It was an egg that my mother threw at the President yesterday.
Annemin Başkan'a dün fırlattığı (şey) (bir) yumurtaydı.
- It was at the President that my mother threw an egg yesterday.
Annemin dün yumurta fırlattığı (kişi) Başkan'dı.
- It was yesterday that my mother threw an egg at the President.
Annem Başkan'a yumurtayı dün fırlattı.
b) What ... is / was
- What my mother threw at the President was an egg.
Annemin Başkan'a fırlattığı şey yumurtaydı.
- My left leg hurts.
 What hurts is my left leg.
- I like her charm.
What I like in her is her charm.

3. NON-DEFINING RELATIVE CLAUSE
Bu yapıda kesinlikle that kullanılmaz. Tamlayan bölüm bir tür fazladan bilgi verir konumdadır ve bu yüzden de ana cümleden virgül yolu ile ayrılmaktadır.
"Non-defining relative clause" bu özelliğinden ötürü "Extra Information Clause" olarak da tanınır.


3.1. , who(m) / which
- John, whom you know well, is totaly crazy
cümlesinde
whom you know well
bölümü, aynı Defining Relative Clause yapılarda olduğu gibi, kendisinden önce gelen ismi nitelendirmektedir. Bu nedenle, çeviri esnasında aradaki virgülleri yok saymak yeterli olacaktır.
- John whom you know well is totally crazy.
S V


3.2. , where / when
Who, which ve that yerine where ve when kelimelerini kullanmak da mümkündür.
- Edinburgh, where I was born, is a beautiful city.
Doğduğum yer olan Edinburgh güzel bir şehir.


3.3. all / none / both / .. of whom / which
- He has three sisters, all of whom are students.
cümlesi aynı bir Defining Relative Clause gibi ele alınabilir ve bu şekilde Türkçe'ye aktarılabilir. Ancak, en iyisi virgülden sonra gelen bölümü ayrı bir cümle halinde aktarmaktır.
Üç kızkardeşi var; üçü de öğrenci.
Bir başka örnek bunun nedenini daha iyi açıklayacaktır.
- Tim invested all his money on four companies, three of which went bankrupt in a year.
cümlesi tek bir cümle halinde Türkçe'ye aktarıldığında ortaya çıkan
* Tim bütün parasını üçü bir sene içinde iflas eden dört şirkete yatırdı,
cümlesi hatalı bir anlam aktarıyor olacaktır, zira, bu durumda Tim üçü zaten iflas etmiş dört şirkete parasını yatırm?? olmaktadır. Oysa virgülden sonra gelen bölüm ayrı olarak aktarılırsa,
Tim parasını dört şirkete yatırdı; bunlardan üçü bir sene içinde iflas etti
cümlesi ile anlam tam ve doğru olarak aktarılmış olmaktadır.


3.4. Sentential Relative Clause
Sentential Relative Clause diğer relative clause yapılardan farklı bir özellik taşımaktadır. Bu nedenle de çeviri esnasında büyük dikkat gösterilmesi gerekir. Defining ve non-defining yapılarda ortak olan nokta tamlayan bölümün kendisinden önce gelen ismi nitelendirmesidir.
Sentential Relative Clause yapıda ise tamlanan virgülden önceki cümlenin tümüdür.
- He died young, which was a pity.
Genç yaşta öldü. Yazık oldu.
- Around 40,000 people bought tickets for the stadium concert, which was more than was expected.
Yaklaşık 40,000 kişi stadyum konserini izlemek için bilet aldı. Bu umulan sayının üzerindeydi.

NOUN CLAUSE

1. TANIM
"Noun Clause" bir tür basit cümle olarak ele alınabilir ve çeviri işlemi de buna göre yapılabilir. Cümle ne kadar karmaşık yapıda gözükürse gözüksün, aşağıdaki bölümlerde yer alan örnek cümlelerden de anlaşılacağı gibi, aslında bir S+V+(O) yapısı mevcuttur ve bu yapı Türkçe'ye Ö+(N)+Y şeklinde aktarılır.

2. "THAT" CLAUSE

2.1. Reported speech
a) Normal cümleler
- Ann told me that Tom liked beer. (S + V + O + O(S+V+O) )
Ann bana Tom'un biradan hoşlandığını söyledi.
b) Emir / İstek cümleleri
- We told the boys to keep away from the cake. (S + V + O + O(V+O) )
(Biz) oğlanlara kekten uzak durmalarını söyledik.


2.2. "be" + that
"To be" yükleminin ardından, öznenin niteliğini açıklamak için "that" ile bağlanan bölüm kullanılabilir.
- My assumption is that inflation will remain a problem.(S + V + O(S+V+O))
Benim tahminim enflasyonun sorun olarak kalaca??(dır).


2.3. realise / see / .. + that
Bu yapıda "notice, realise, understand, see, hear, imagine" gibi yüklemlerin ardından "that" ile başlayarak bu yüklemin nitelediği unsur anlatılmaktadır. Çeviri ya da kullanım açısından diğer "Noun Clause" yapılardan bir farklılığı yoktur.
- I noticed that he was telling the truth. (S + V + O(S+V+0))
(Ben) onun doğruyu söylemekte olduğunu farkettim.


2.4. İsim, that ..
Bu yapı "Non-defining Relative Clause" ile benzerlik gösterir.
- The report, that he will take measurements, justifies me. (S(NOUN+THAT+S+V+O) + V + O)
Onun önlemler alacağı (şeklindeki) rapor beni haklı çıkarıyor.


2.5. That ...
- That the budget deficit will increase is obvious
türü bir cümle çeviri açısından sorun oluşturabilmektedir. Bunun nedeni de cümlenin başındaki "That" kelimesine aldanılıp "Bu ..." ile çeviriye başlanmasıdır. Böyle bir çeviri, yukarıdaki örnek cümle açısından, iki yönden yanlıştır.

1. "That" kelimesi "that book/pen/man" gibi yapılarda olduğu gibi kendisinden sonra gelen ismi niteliyor olsa, bu
durumda örnek cümledeki "the" kelimesinin kullanılmaması gerekirdi.

2. Cümle "Bu" kelimesi ile başlanarak aktarılacak ise bu durumda cümle incelendiğinde,
- That the budget deficit will increase is obvious
S V ?
durumu ortaya çıkacaktır. Yani cümlenin sonunda yer alan "is obvious" bölümü ortada kalacaktır.
Bu tür cümleler
- That the budget deficit will increase is obvious (S( THAT +S+V+O) + V + O)
yapısı taşımaktadır ve cümlenin başındaki "That" Türkçe'ye "yüklem + -DIğI / -EcEğI" şeklinde aktarılır.
Bütçe açığının artacağı ortada(dır).
"That" ile başlayan cümleler "It ... that ..." yapısı ile de oluşturulabilir.
- It is obvious that the budget deficit will increase.


3. "WH" CLAUSE
"Who(m/se), which, where, when, why, how (much / many / far / tall / .. )" gibi yapıların kullanıld??? cümlelerdir.


3.1. Reported Speech
Konuşan kişinin sorularının aktarımıdır.
- Peter asked where they had put the box. (S+ V+ O(WH+S+V+O))
Peter (onların) kutuyu nereye koymuş olduklarını sordu.


3.2. WH .. + be + (WH ..)
- Why he didn't call the police is a mystery. (S(WH+S+V+O) + V + O)
Onun neden polisi aramadığı bir gizem(dir).
- What I gave Tom was not what he wanted from me. (S(WH+S+V+O) + V + O(WH+S+V+O))
Benim Tom'a verdiğim şey, onun benden istediği (şey) değildi.


3.3. "be" + WH
"To be" yükleminin ardından, öznenin niteliğini açıklamak için "WH" ile bağlanan bölüm kullanılabilir.
- The problem is how the children find the way. (S +V + O(WH+S+V+O))
Sorun çocukların yolu nasıl bulacakları (dır).


3.4. realise/see/.. + WH
Bu yapıda "notice, realise, understand, see, hear, imagine" gibi yüklemlerin ardından "WH" ile başlayarak bu yüklemin nitelediği unsur anlatılmaktadır. Çeviri ya da kullanım açısından diğer "Noun Clause" yapılardan bir farklılığı yoktur.
- His wife cannot understand why Peter refused the offer. (S + V + O(WH+S+V+O))
Karısı Peter'ın teklifi neden reddettiğini anlayamıyor.


3.5. İsim, WH.
Bu yapı "Non-defining Relative Clause" ile benzerlik gösterir.
- Your question, why Max didn't tell it, is interesting. (S(NOUN, WH+S+V+O) + V + O)
Max'in onu neden anlatmadığı şeklindeki sorun ilginç (tir).


3.6. WH + to
WH kelimesini izleyen bölümde "should" ya da "ought to" kullanılması durumunda bu yapı,
WH + to
olarak kısaltılabilir.
- I don't know where I should go.
to go.
Nereye gideceğimi/gitmem gerektiğini bilmiyorum.


4. "YES/NO" CLAUSE

4.1. Reported Speech
Konuşan kişinin bir soru kelimesi (WH) kullanmadan oluşturduğu soruların aktarılmasıdır.
- My lawyer asked me if /whether I had sent the form. (S + V + O + O(IF+S+V+O))
Avukatım bana (benim) formu gönderip göndermediğimi sordu.


4.2. whether to
"Whether" kelimesini izleyen bölümde "should" ya da "ought to" kullanılması durumunda bu yapı,
whether to
olarak kısaltılabilir.
- The boss doesn't know whether he should believe his excuse / to believe his excuse.
Patron onun mazeretine inanmalı mı inanmamalı mı bilemiyor.


4.3. "If" ve "whether" farkı
Kullanım açısından "if" ve "whether" çeşitli farklılıklar gösterirler. "Whether" daha geniş bir kullanım alanına sahiptir.
a) Whether + cümle + V + (O) yapısında "if" kullanılmaması tavsiye edilir.
- Whether he would pass the test was oubtful.
Sınavı geçip geçemeyeceği kuşkuluydu.
b) "be" + whether yapısında "if" kullanılmaz.
- My problem is whether I will get a pay rise.
Benim sorunum zam alıp alamayaca??m.
c) "preposition" + whether yapısında "if" kullanılmaz.
- Everything depends on whether they will come on time.
Herşey onların zamanında gelip gelmeyeceklerine bağlı.
d) .., whether yapısında "if" kullanılmaz.
- You have yet to answer my question, whether I can count on your vote.
Daha/Bir de benim, senin oyuna güvenebilir miyim soruma yanıt vermen gerek.
e) whether + to yapısında "if" kullanılmaz.
- I don't know whether to stay.
Kalmalı mıyım, kalmamalı mıyım bilmiyorum.
f) whether or not yapısında "if" kullanılmaz.
- He didn't tell us whether or not he will be staying with us.
Bizimle kalıp kalmayacağını söylemedi.

5. EXCLAMATIVE CLAUSE
- He didn't know what a great chance he had missed.
Nasıl da / Ne de büyük bir şans kaçırm?? olduğunu bilmiyordu.
- It is incredible how fast he can run.
O kadar hızlı koşabilmesi inanılmaz (bir şey).
Bu yapı kimi zaman iki ayrı anlam taşıyabilir ve doğru anlamın çıkarılması için cümlenin geçtiği metnin içeriğine bakılması gerekebilir.
- I told her how late she was.
(a) Ona ne kadar geciktiğini söyledim [saatten haber verdim].
(b) Ona ne kadar da geciktiğini söyledim.
- They didn't know what mistake they had made.
Ne hata yaptıklarını bilmiyorlardı.
- They didn't know what a mistake they had made.
Nasıl da (büyük) bir hata yapmış olduklarını bilmiyorlardı.

6. INFINITIVE CLAUSE
Türkçe'ye "yüklem + -mEk" şeklinde aktarılabilir.

6.1. To ..
- To join the army was his only dream. (S(TO+V+O) + V + O)
Orduya katılmak tek rüyasıydı.

6.2. To ..+ "be" + to ..
- To challenge him is to risk your life. (S(TO+V+O) + V +O(TO+V+O))
Ona meydan okumak kendi yaşamını riske atmaktır.

6.3. .. object + to
- My father didn't want me to argue with Tom. /my arguing ... (S + V + O + O(TO+V+O))
Babam (benim) Tom ile münakaşa etmemi istemedi.

6.4. İsim, to ..
Bu yapı "Non-defining Relative Clause" ile benzerlik gösterir.

- Your ambition, to become a lawyer, requires hard work. (S(NOUN, TO+V+O) + V + O)
(Senin) avukat olma(k) hevesin sıkı çalışma gerektirir.
Bu yapının benzeri, "It .." ile sık olarak kullanılır.
- It is natural for them to be together.
that they are together.
that they should be together.
- It would be unwise for you to marry her.
if you were to marry her.


7. "-ING" CLAUSE
Türkçe'ye "yüklem + -mEk" şeklinde aktarılabilir.

7.1. "-ing" ..
- Watching TV has been his only enjoyment. (S(-ING+O) + V + O)
Televizyon seyretmek onun tek eğlencesi olmuştur.

7.2. "be" + "-ing"
- His first job had been selling computers. (S +V + O(-ING+O))
İlk işi bilgisayar satmak olmuştu.

7.3. İsim, "-ing"
Bu yapı "Non-defining Relative Clause" ile benzerlik gösterir.
- Her thesis, studying cognitive factors, takes up all her time. (S(NOUN, -ING+O) + V + O)
Bilişsel unsurları incelemek konulu tezi tüm vaktini alıyor.

7.4. .. my/his/..(=Possessive) + "-ing"
- I am against their digging the area. (S +V + O(POSSESSIVE+-ING+O))
(Ben) onların bölgeyi kazmalarına kar??yım.

7.5. My/His/..(=Possessive) + "-ing" ..
- My forgetting her name was a great mistake. (S(POSSESSIVE+-ING+O)+V+O)
(Benim) onun adını unutmam/unutuşum büyük (bir) hataydı.

7.6. There ... no /any + -ing ...
Bu yapının Türkçe'ye aktarılması için her zaman kullanılabilecek bir yol önermek olanaksızdır.
- There was no / wasn't any mistaking that voice.
O sesi tanımamak / başka seslerle kar??tırmak olanaksızdı.
- There is no / isn't any knowing what they will do next.
Gelecek sefer ne yapacakları bilinmez.


8. BARE INFINITIVE CLAUSE

8.1. Ettirgen Yapı ("Causative")
a) have so. do stg. = birisine birşeyi rica ya da atama yolu ile yaptırmak.
- We had the waiter clean the table.
Garsona masayı temizlettik.
b) get so. to do stg. = birisine ikna yolu ile birşey yaptırmak.
- Can you get your father to lend you the car ?
Babanı arabayı vermeye ikna edebilir misin ?
c) make so. do stg. = birisine birşeyi (zorla) yaptırmak.
- I'm not guilty ! They made me do it.
Ben suçlu değilim ! Bana onlar yaptırdılar.
d) have / get stg. + V3 = birşeyi yaptırmak
- She has had her hair dyed.
Saçını boyattı.
Bu yapıda "get + V3" yerine göre edilgen anlam taşıyabilir. Örneğin,
- He got himself beaten
cümlesi ettirgen olarak ele alındığında
Kendisini dövdürdü
anlamı ortaya çıkmaktadır. Oysa yapıyı edilgen olarak ele almak daha iyi olur:
Dayak yedi. /Dövüldü.
İngilizce ettirgen yapıların çevirisi esnasında sorun oluşturmasa da, yanlışlıkla eklenecek bir "t" harfi yanlış anlam ile sonuçlanabilmektedir. Yani, hatalı olarak "yüklem + -DIrmEk" yerine "yüklem + - DIrtmEk" yapısının kullanılması. İkinci yapının doğru olarak kullanılması aşağıdaki örnekte açıklandığı şekilde olmalıdır.
- I've had the car cleaned. ETTİRGEN
Arabayı temizlettim.
- I've got someone to have the car cleaned.
Arabayı (birisine) temizlettirdim.

8.2. but / except
İstisna belirten durumlarda "but" ve "except" kelimelerinden sonra gelen yüklem "to" almadan kullanılır.
- She did everything but come to the point.
Sadede gelmek dışında herşeyi yaptı.


COMPARISON CLAUSE

1. EŞİTSİZLİK

1.1. "... than" yapıları ( = Comparative)
Sıfata "daha" niteliği kazandıran "-er" ve "more" eklenmesi ile oluşan yapılardır.
sıfat + -er / more + sıfat + than
- She is more intelligent than she looks.
(O) göründüğünden daha zeki(dir).

Bu yapı Türkçe'ye "... -dEn daha + sıfat" şeklinde aktarılır.

1.2. rather than + sıfat / isim
Bir kıyaslama cümlesi olmamasına karşın bu kullanım sık sık karıştırılmasından ötürü bu bölümde ele alınmaktadır.
- I'd call her hair chestnut rather than brown.
Ben onun saçına kahverengiden çok/ziyade kestane diyeceğim/derdim.

Bu yapı Türkçe'ye "-dEn çok/ziyade" yapısı ile aktarılır.

1.3. more and more / -er ... -er
"Gitgide", "daha da" anlamını katmak amacı ile kıyaslama yapısının tekrarlanması gerekmektedir.
- It is getting colder and colder.
Hava gitgide soğuyor.
- She is becoming more and more aggressive.
Gitgide saldırganlaşıyor.

1.4. more + isim
"More" kelimesi her zaman bir sıfatı nitelemez. Bazan bir ismin niceliğinin belirtilmesinde de kullanılabilir.
- More people than ever leave their villages for a major city.
Şimdiye kadar olduğundan daha fazla / Görülmedik sayıda insan büyük şehirde yaşamak için köyünü terkediyor.

1.5. "most" ve "-est" yapıları ( = Superlative )
Sıfata "en" niteliği kazandıran "most" ya da "-est" yapılarının eklen-mesi ile oluşturulur.
the/my/.. + isim + sıfat + -est / most + sıfat
- My biggest contribution is this monument.
Benim en büyük katkım bu anıt(dır).

Bu yapı Türkçe'ye "en + sıfat + isim" şeklinde aktarılır.

1.6. most + isim
İsim ile kullanıldığı zaman "most" kelimesi bir kıyaslama niteliği getirmemektedir.
- Most people do not care about the dangers of pollution.
Çoğu insan kirliliğin tehlikelerine aldırış etmemekte.

Bu yapı Türkçe'ye "çoğu + isim" şeklinde aktarılır.

1.7. The + comparative, the + comparative
- The sooner you come the better (it is).
Ne kadar erken gelirsen o kadar iyi (olur).

Bu yapı Türkçe'ye "ne kadar ... o kadar" ile aktarılır.


2. EŞİTLİK

2.1. as + sıfat / zarf + as
- He is as tall as I am / me.
(O) benim kadar uzun boylu(dur).

Bu yapı Türkçe'ye "kadar" kullanılarak aktarılabilir.

"As" yapısı birden fazla anlam için kullanılabilir. Ayrıntılı bilgi için parantez içinde verilen bölüme bakılması gerekmektedir.
as well as - He can't dance as well as me. ("Comparison")
- She is clever as well as (being) beautiful. [=yanısıra]
as long as - My hair is as long as his. ("Comparison")
- I'll work as long as I live. ("Time")
- He can come as long as he is sober. ("Condition")
as soon as - I'll come in as soon as five minutes. ("Comparison")
- As soon as she saw him, she fainted. ("Time")
as far as - I went as far as Istanbul. ("Comparison")
- As far as I know, she is a vet. ("Comment")

2.2. the same + isim + as
- He earns the same (money) as me / I do.
Benimle aynı parayı kazanıyor. / Benim kadar kazanıyor.


3. YETERLİLİK VE FAZLALIK

3.1. Sıfat / zarf + enough (for so.) to + yüklem
- The water is acidic enough to scare people.
Su insanları kaçırtacak kadar asitli.

Bu yapı Türkçe'ye "- EcEk / - EbIlEcEk" ile aktarılır.

3.2. too + sıfat / zarf (for so.) to + yüklem
- It is too heavy for me to lift.
O benim kaldıramayacağım kadar ağır.

Bu yapı Türkçe'ye "yüklem + - EmEyEcEk kadar" ya da "yüklem + - EbIlEcEğIndEn çok / fazla" yapıları ile aktarılabilir.

4. MUCH/EVEN/FAR/A LOT/A LITTLE/ A BIT/ALL THE + COMPARATIVE
İngilizce'de kıyaslamayı güçlendirmek amacı ile comparative yapının önüne çok ya da biraz anlamı ta??yan kelimeler yerleştirilebilir.
Bu yapılar kendi başlarına kıyas oluşturamazlar.
Yani,
* He is much experienced than the rest of the applicants
cümlesi hatalıdır. Doğru cümlenin
- He is much more experienced than the rest of the applicants
şeklinde olması gerekir.
Bu yapılardan much, far, a lot, even, all the Türkçe'ye çok ile, a little ve a bit ise biraz/ bir parça ile aktarılabilir.


5. SO ... THAT / SUCH ... THAT
So ... that İngilizce'de
so + sıfat + (that) [1]
so + zarf + (that) [2]
so + sıfat + a(n) + isim + (that) [3]
so + many/much/few/little + isim + (that) [4]
such ... that ise
such + sıfat + isim + (that) [5]
şeklinde oluşturulur.
- The problem was so difficult that we couldn't solve it. [1]
Problem o kadar zordu ki çözemedik.
- He spoke so eloquently that everybody congragulated him. [2]
O kadar etkili konuştu ki kendisini herkes kutladı.
- It was so difficult a problem that we couldn't solve it. [3]
- He has so many books that he can't remember how many. [4]
O kadar çok kitabı var ki sayısını hatırlayamıyor.
- He gave such a wonderful speech that we were astounded. [5]
O kadar güzel bir konuşma yaptı ki ağzımız açık kaldı.

Bu yapılar Türkçe'ye "o ... kadar ki" şeklinde aktarılır.

Yorum Gönder

0 Yorumlar