Dönem Ödevim

Hoşçakal Büyükanne
Kitabın yazarı, kitaba konu olan Danina Petroskova’nın tek çocuğu olan kızının evliliği sonucu dünyaya gelen Danielle Steele’dir.

Danielle Steele Amerika’da dünyaya gelmiştir. Annesi 44 yaşında gözlerini kapamış, kalp hastası 65 yaşındaki babası annesinin ölümünden bir yıl sonra annesinin en iyi arkadaşı ile evlenmiştir. Danielle Steele evli, 3 çocuk annesi, mutlu bir ev hanımıdır. Yazar kitaba konu olan büyükannesi Danina Petroskova’nın hayatını yazmaya, 90 yaşında hayata veda eden bu kadından kendisine kalan tek hatıra olan bir kutuyu alması ve onun ölümünden 10 gün sonra açmasıyla başlar.

Kitabın ön sözünde, hemen hemen hepimizin hiç aldırmadığı ve hatta varlığını bile yadsıdığı bir gerçek yüzümüze vurulur, o da hayatımızda yerleri olan insanların, hayatlarının bizim onlara verdiğimiz yer kadar olduğunu zannetmemiz, daha doğrusu öyle olduğunu düşünmek istememiz hatasıdır. Yazar, büyükanne Dan’i ölünceye kadar çok güzel balalayka çalabilen, bir o kadar da güzel şarkı söyleyebilen, oyun kağıtlarıyla birçok numaralar yapabilen ve enfes kurabiyeler pişirebilen yaşlı bir kadın olarak düşünür ve kendisinin görmediği, kendisine anlatılmayan bir hayatı olduğunu aklından bile geçirmez. Oysa büyükanne Dan, okuduğu mektuplardaki o ünlü prima Danina Petroskova’nın ta kendisidir; hayatı zorluk, hırs, sanat ve bale dolu, Rus Devrimini yaşamış, unutulmaz aşkı tatmış o zarafet abidesi, güzeller güzeli Danina’dır.

Kitap Danina Petroskova’nın hayatını; ilginç ve çarpıcı yönleriyle okuyucuya en yalın haliyle sunan ve bir çırpıda bitirilebilecek bir kitaptır. Bu özette kitapta anlatılan olayların önemli olanlarını birkaç satıra sığdırmaya çalışarak bu şahsiyetin hayatını ana hatlarıyla aktarmaya çalışılmaktadır.

Danina Petroskova, 1895 yılında Moskova’da doğmuştur. 4 ağabeyi vardır. Annesini henüz 5 yaşındayken tifodan kaybeder. Bir Rus askeri olan babası kızının bakımı için bir bakıcı tutar. Ama bu ancak 2 yıl sürer ve buna kesin bir çözüm bulma arayışına giren babası sonunda kızını onun hayatında bir dönüm noktası olan St. Petersburg’daki bale okuluna vermeye kara verir. Okulun müdiresi Madam Markova adında sert, disiplinli, hayatını baleye adamış yalnız bir kadındır. Danina kısa sürede okula, arkadaşlarına ve baleye ısınır. Hatta ilerleyen yıllarda bale onun tek yaşama sevinci ve coşku kaynağı haline gelmiş, hayatında başka hiçbir şeye yer bırakmayacak şekilde hayatını doldurmuştur. Bunda Madam Markova’nın payı da büyüktür, çünkü o da hayatını baleye adamış, hayatına başka hiçbir şeyi sokmamış bir insandır; o derece ki bale ile arasına herhangi bir şeyin girmesinin, bu aşk da olabilir, bir balerinin bale hayatının sonu olduğuna inanır ve bütün öğrencilerine her zaman bunu aşılamaya, daha doğrusu kabul ettirmeye çalışır.

Danina henüz 14 yaşındayken Coppelia isimli oyunla öğrenci olmaktan çıkmış ve ekibin bir üyesi olmuştur. Baleye yatkınlığı ve tekniği ile vücudunun muhteşem uyumu başta hocası olmak üzere bütün seyredenleri hayran etmektedir. İlerleyen yıllarda Uyuyan Güzel ve Leylak Perisi’nde oynar. 17 yaşına geldiğinde tam bir balerin olmuş ve Kuğu Gölü’nde oynamıştır. Bu oyundaki performansı Çariçe ve kızlarını da etkilemiş ve hayran bırakmıştır. Çariçenin isteği üzerine Danina 1914 yılı Nisanında 19 yaşındayken, Çar’ın kış sarayında özel bir gösteri yapar. Bun Çar’ın Peterhorf’taki villasında dans etmesi teklifi takip eder. Bu davetle Çar ve ailesiyle tanışma fırsatını yakalayan Danina, Çar ailesinin bütün fertlerince sevgi ve yakınlıkla karşılanır. Bu aileyle aralarında sevgi bağı o davette filizlenmeye başlamıştır. Özellikle Çarın 9 yaşındaki küçük oğlunun Danina’ya olan hayranlığı ve sevgisi herkes tarafından bilinmektedir.

1 Ağustos 1914’de Almanya Rusya’ya savaş ilan eder. Bu savaş kimsenin sonunu bilmediği, Rusya’ya çok pahalıya mal olacak sonuçlar getirecek ve Danina’dan pekçok şeyi alıp götürecektir. Savaşın başlamasıyla Danina’nın hayatında değişen tek şey babasının ve ağabeylerinin cepheye gidişidir.

1914’ü 1915’e bağlayan Noel arifesinde Danina yine her zamanki günlük 14 saate varan antrenmanında bayılır. Bu ilk kez olmaktadır. Haftalarca kendine gelmeden yatar, kimsenin elinden bir şey gelmemektedir. Sonunda Madam Markova Çar’dan yardım istemeye karar verir. Çar ve ailesinin ona olan sevgisini bilmektedir. Çar hemen saray doktorlarından Nikolai Obrajensky’i gönderir. Doktorun da yapabileceği pek bir şey yoktur, Danina’nın rahatsızlığı Rusya’yı kasıp kavuran, zatürreeye çeviren bir grip türü olan enfluenzadır. Yapabilecekleri tek şey dua etmek ve sürekli olarak Danina’nın vücut ısısını düşürmek için ıslak bezle silmektir. Danina kendisine gelene kadar doktor onun yanından ayrılmaz. Kendisine geldiğinde ise doktor saraydaki işinin başına döner. Danina için bu hastalık balenin sonu anlamına gelmektedir. Hayati tehlikeyi atlatmış fakat vücudu çok yıpranmıştır. O eski Dania olmak hiç de kolay olmayacaktı.

Bir gün Çar’dan Danina’nın tedavisi için saraya gelmesi yönünde bir davet gelir. Bu mutluluk ve onur verici bir davettir. Fakat Danina öyle düşünmez; uzaklara, arkadaşlarından ayrı yeni bir yere gitmek onu korkutmaktadır. Zorla ikna edilebilir ve tedavisinin daha iyi yapılabilmesi için saraya götürülür. Bu tedavi süreci yaklaşık 4 ay sürecek ve sarayın doktoru Nikolai ile aralarında bir yakınlaşmanın, aşkın filizlerini vereceği bir dönem olacaktır. Doktor bir İngiliz ile evli, iki çocuk babası, asil ve Çar ailesi tarafından sevilen ve değer verilen biridir. Ne yazık ki mutsuz bir evliliği vardır. Mutluluğu Danina’nın o tertemiz yüreğinde bulmuş, sonu olmayan bir yolculuğa hem kendisini, hem de Danina’yı dahil etmiştir. Bu yasak aşk Danina’nın baleye olan tutkusunu azaltmıştır. Fakat sarayda geçirilen o aylar hem Danina’nın hem de Nikolai’ın hayatlarındaki en güzel günler olarak kalacaktır. Danina tamamen iyileşmeye başladığında, ayrılık zamanının yakın olduğunu her ikisi de anlar ve bir çare aramaya başlarlar. Vardıkları karar Nikolai’ın karısından ayrılması ve Danina ile evlenmesidir. Bu oluncaya kadar Danina bütün gerçeği herkesten, özellikle hocasından saklayacak ve dansa devam edecek, zamanı geldiğinde de ayrılacaktır.

Okula döndüğünde hiçbir şeyin eskisi gibi olmadığını görür. Eskisi gibi dans edememekte, kollarına ve bacaklarına söz geçirememektedir. Bunu hocası da fark eder, fakat sebebinin fiziksel değil ruhsal olduğunu anlamıştır ve sürekli olarak Danina’nın üstüne gelmeye ve onu, kim olduğunu bilmediği o erkekten uzaklaştırmaya çalışmakta, hayatı Danina için çekilmez bir hale sokmaktadır. Yine bu sıralarda ağabeylerinden birinin ölüm haberi ile yıkılır Danina. Nikolai da karısını İngiltere’ye dönmeye ve kendisinden ayrılmaya ikna edemez. Karısı Nikolai’ın ilişkisini öğrenmiş ve bunu Nikolai’ı sevdiğinden değil fakat bir gurur meselesi haline getirmiş olduğundan dolayı kabul etmemektedir. Hayat her ikisi için de çekilmez ve içinden çıkılmaz bir hal alır.

Danina, saraydan dönüşünün üstünden daha iki ay geçmeden yine rahatsızlanır ve yataklara düşer; gene onun yardımına koşan Nikolai olur. Muayene sonucu Danina’nın hamile olduğunu fark eder. Bunu kimseye sezdirmez ve yalnızca Danina’ya söyler. Şimdi de hayatlarına zamansız bir çocuk girmiş, işler iyice çığırından çıkmaya başlamıştır. Her ikisi de bu durumda ne yapacaklarını bilemez, çaresizce çabalamaya başlarlar. Nikolai, Danina’ya kendisinin bir çözüm bulacağını söyler ve saraydaki görevine döner. Çar’ın küçük oğlu da hasta olduğundan saraydan ayrılması epey güçleşmiştir. Danina da duruma kendince çözümler aramaktadır. Bir arkadaşının bu zamansız çocuğu aldırmak yönündeki teklifi aklını çeler ve şehrin kuytu bir köşesinde, pisliğin hüküm sürdüğü bir yerde, bunu herkesten gizlice yapar. Kendisine yardımcı olan gerçek bir doktor değildir pek tabi hayat garantisi de veremez. Danina müdahalenin akşamı fenalaşır ve ölümle yine yüz yüze gelir. Bu sefer öleceğine kesin inanmıştır ve bunun en iyi çözüm olacağını düşünmektedir. Her zaman olduğu gibi yardımına ilk koşan Nikolai olur, durumu anlayınca artık kesin bir çözüm bulmak gerektiğine kanaat getirir.

Bütün bu olup bitenden Çar’ın ve Çariçe’nin haberdar olamaması da imkansızdır; fakat onlar olay bir skandala dönüşmediği sürece bu iki şahane insanın hayatlarını korumaya ve engellememeye kararlıydılar, nitekim de öyle yaparlar. Bu olaylar gelişirken savaş bütün hızıyla devam etmektedir ve Danina diğer kardeşlerinin ölüm haberlerini de alır ve büsbütün yıkılır. Kendisini toparlaması uzun zaman alır. Bu arda hala Madam Markova’nın ısrarlarına rağmen hayatının mutluluk fırsatı olan Nikolai’dan vazgeçmemekte, fakat baleye de daha bir kuvvetlice sarılmaktadır. Öyle ki ilerleyen günlerde Danina eski Danina’dan daha iyi dans eder hale gelmiş, yine prima olmuştur. Madam Markova da Nikolai ile görüşmelerinde onları eskisi kadar mutlu görmediğinden ayrılmalarının yakın olduğunu hisseder ve Danina’nın üstüne daha fazla gitmez; oysa yanılmaktadır.

Savaş bütün hızıyla devam ederken Danina ve Nikolai Çar’ın davetleriyle buluşur, mutlu birkaç hafta geçirdikten sonra tekrar dayanılmaz hayatlarına geri dönerler. Bir de Rusya’da 1917 başlarında devrim söylentileri başlamıştır, ki bu herkesi rahatsız etmektedir. Nikolai durumun ciddiyetini anlamış ve kesin kararını vermiştir. Beraber Nikolai’ın Amerika Vermont’daki kuzeninin yanına kaçacak ve kendilerine yeni bir hayat kuracaklardır. Bunun için Nikolai kendi üstüne düşeni yapmaya hazırdır. Konuyu Danina’ya açtığında, Danina her zamanki çocuksu tavrıyla bunu korkuyla karşılamış ve karşı çıkmıştır.

Bütün sevdiklerini ve baleyi nasıl bırakıp dünyanın öbür ucuna bir adamla evlenmek için gidecektir? Danina direttikçe Nikolai durumun vahametini açıklamaya ve onu ikna etmeye çalışır. Söylentiler çığ gibi büyümeye, artık devrim kelimesi sokaklarda dolaşmaya başlamıştır. Bu yakında olacak devrimin ayak sesleridir. Danina da bunun farkına varmıştır ama hala istememekte, baleye ve dansa devam ederek başka bir çıkış yolu düşünmektedir. Danina konuyu babasına açtığında babası da kızının Rusya’yı terk etmesinin iyi olacağını söyler.

Bu sıralarda Danina yine bir prova esnasında amansızca düşüp ayak bileğini kırar ve bale hayatı o an biter. Artık onu oraya bağlayan hiçbir şey kalmamıştır ve gitmeyi kabul eder. Bu sırada beklenen devrim gerçekleşmiş, Çar ve ailesi gözlem altına alınmış, saraya bütün giriş çıkışlar durdurulmuştur. Nikolai bir yolunu bulup Danina’yı görmeye gelebilmiş ve ona gidecekleri geminin biletini almasını söylemiştir. Nikolai Çar’ın ailesine olan minnet borcunu bu zor dönemde yanlarında kalarak, onlar Çar’ın İngiltere’deki kuzenine gönderilinceye kadar refakat ederek ödemek istemektedir. Danina biletleri alıp beklemeye koyulur. Günler geçer ve Çar’ın ailesinin durumu netleşmediğinden gidişleri sürekli ertelenir. Bu sırada Danina babasının ve son ağabeyinin de öldüğü haberi ile yıkılır. Bir gün Nikolai gelip ona Amerika’ya yalnız gitmesini, kendisinin Çar’ın ailesiyle Sibirya’ya gideceğini, onları oraya bırakıp geri dönüp arkasından Amerika’ya geleceğini söyler ve söylediğini de yapar. Danina ile geçirdiği birkaç günden sonra onu gemi ile uğurlar ve saraya geri döner.

Danina Vermont’da Nikolai’ın kuzeninin yanına yerleşmesinden sonra iki hafta geçmiştir ki Çar’ın ve ailesinin ve tabii ki Nikolai’ın da idam edildiği haberini alır. Aradan geçen 11 aydan sonra Nikolai’ın kuzeniyle evlenir ve hayata yeniden başlar.